Z okazji Światowego Dnia Mokradeł, przypadającego 2 lutego, grupa 130-stu miłośników przyrody i aktywnego spędzania wolnego czasu pod przewodnictwem dr. Pawła M. Owsiannego i Mateusza Gutowskiego z Nadnoteckiego Instytutu UAM w Pile wyruszyła w głąb Rynny Jezior Kuźnickich.
Tegorocznym tematem przewodnim święta mokradeł jest ochrona terenów podmokłych w kontekście walki ze zmianami klimatu. Mokradła, czyli obszary wodno-błotne, to tereny bagien, błot i torfowisk, ale też zbiorniki wodne zarówno naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe, o wodach stojących lub płynących. Właściwe ich funkcjonowanie wspiera nasze wysiłki w walce ze zmianami klimatu: pochłaniają dwutlenek węgla, ograniczają powodzie, łagodzą skutki suszy, ograniczają wezbrania sztormowe i chronią wybrzeża. Wspólne działania na rzecz ochrony i odtworzenia tych ekosystemów pomogą nam przygotować się na skutki zmian klimatu, radzić sobie z nimi oraz je niwelować.
W pilskich lasach dość licznie występują tereny wodno-błotne, m.in.: torfowiska czy mechowiska. Jedne z najcenniejszych i najlepiej zachowanych znajdują się w Rynnie Jezior Kuźnickich, w tym na terenie rezerwatu przyrody „Kuźnik”. Rezygnując z akademickich wykładów postanowiliśmy połączyć teorię z praktyką i wyruszyliśmy w teren. To najlepszy sposób na poznawanie przyrody, zrozumienie procesów w niej zachodzących i wykształcenie postawy szacunku wobec natury.
I tak, w sobotni mglisty poranek, niezwykle liczna grupa miłośników przyrody i aktywnego spędzania wolnego czasu spotkała się na parkingu w pobliżu baru „Nad Zalewem”. Po zapoznaniu się z zasadami poruszania po szlakach pieszych i ogólnymi regułami zachowania w lesie, udaliśmy się w kierunku wejścia do „Kuźnika”. Rezerwat ominęliśmy, by powrócić do niego na końcu naszej wędrówki. Idąc żółtym szlakiem, wzdłuż Zalewu Koszyckiego dotarliśmy do rzeki Rudy. Wypływająca u podnóża Bukowej Góry (wzniesienia znajdującego się pomiędzy Wiesiółką a Tarnowem) rzeka wije się przez różnorodne siedliska leśne i wodne, stanowiące bogactwo przyrodnicze Rynny Jezior Kuźnickich. Ruda, zwana w czasach staropolskich Cerwienicą (obie nazwy pochodzą od licznych wysięków, bogatych w związki żelaza, nadające wodzie rudy kolor), przepływa przez jezioro Łachotka, następnie zasila kompleks stawów rybnych przy osadzie Czaplino. Tuż przed wpłynięciem do jeziora Rudnickiego rzeka ma charakter górski – tworząc liczne zakola w głębokiej dolinie wyraźnie zaznacza kształt rynny polodowcowej. Po około 14 kilometrach Ruda kończy swój bieg w Gwdzie.
Dalej podążaliśmy czerwonym szlakiem nordic walking i tutaj zaczęły się schody, a raczej ich brak…. Utworzony z myślą o „kijkarzach” szlak, miejscami przypomina tatrzańską ścieżkę zabezpieczoną łańcuchami. Niewątpliwie jedną z atrakcji podczas wycieczki było strome zejście w dolinę Rudy. Dalej było tylko piękniej! Ścieżka, utworzona przez Nadleśnictwo Zdrojowa Góra, z kilkoma mostkami i licznymi powalonymi drzewami stanowi ciekawą atrakcję turystyczną blisko Piły i choć położona jest niedaleko “Kuźnika”, znana jest przede wszystkim niestrudzonym piechurom i odważniejszym turystom, zapędzającym się głębiej w las. Okrążając “Kuźnik” od północy dotarliśmy do bagien i mokradeł w miejscu zwanym “Bobrową Tamą”. Jak sugeruje nazwa, znajdujący się tutaj zbiornik wodny powstał w wyniku przetamowania przez bobry cieku uchodzącego do Rudy. O życiu bobrów i ich niezwykłych umiejętnościach opowiedziała nam Ania Kałka z Nadleśnictwa Zdrojowa Góra. W pobliżu mokradeł, w miejscu specjalnie do tego wyznaczonym, nadleśnictwo przygotowało dla uczestników ognisko. Po posileniu się kiełbaskami ruszyliśmy w stronę rezerwatu, słuchając opowieści o badaniach pruskich przyrodników z Richardem Frase na czele, dzięki którym w 1926 roku utworzono w tym miejscu rezerwat „Hammer”. Naszą wędrówkę zakończyliśmy przy ruinach browaru kuźnickiego, gdzie dorośli pomyśleli o dobrym piwie a dzieci o powrocie do ciepłych domów. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za udział w wycieczce i wspólnie spędzony czas!
Mateusz Gutowski